واکنش ها به نحوه شمارش آرا در همه پرسی روز یکشنبه ترکیه ادامه دارد. تصمیم شورای عالی انتخابات در احتساب برگه های فاقد مهر رسمی، انتقادهای بسیاری را چه در داخل و چه در خارج از ترکیه بدنبال داشته است. از درخواست اپوزیسیون برای ابطال نتیجه همه پرسی گرفته تا «غیرمنصفانه» خوانده شدن آن از سوی ناظران اروپایی.

نجات تستان، هماهنگ کننده موسسه نظارت بر حقوق برابر در این باره می گوید: «نه روند برگزاری و نه روند شمارش آرا در این همه پرسی دمکراتیک نبودند. قانون در این باره صریح است :برگه های فاقد مهر رسمی اعتبار ندارند. حتی شورای عالی انتخابات در این رابطه ویدیوی آموزشی تهیه کرده بود ولی بعد تصمیم گرفت که برگه های فاقد مهر رسمی را هم حساب کند.»

با وجود این تصمیم شورای عالی انتخابات هم پیروزی دولت «کمرنگ» بود. در بسیاری از شهرهای بزرگ و در راس آنها استانبول و آنکارا، اکثریت به همه پرسی تغییر قانون اساسی «نه» گفتند؛ اتفاقی که دستکم در دو دهه اخیر ترکیه سابقه نداشته است.

عمر گونن؛ مدرس علوم سیاسی دانشگاه بیلگی استانبول چنین نظری دارد. او می گوید: «از سال ۱۹۹۴ این برای نخست بار است که حزب عدالت و توسعه عملا در شهرهای بزرگ به اپوزیسیون می بازد. البته که این انتخابات پارلمانی نبود و نمی توانیم بگوییم که یک حزب موفق به کسب این تعداد رای شده است. به هر حال شاید یک نقطه عطف یا دوره جدیدی باشد که از هم اکنون در ترکیه آغاز شده. هنوز مشخص نیست و باید صبر کرد.»

باید منتظر ماند و دید افزایش قدرت اجرایی رجب طیب اردوغان و تصمیمات آتی او، مناسبات داخلی و بین المللی آنکارا را چه سمت و سویی خواهد داد. آقای اردوغانی که دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا بخاطر پیروزی در همه پرسی به او تبریک گفته است.