Koronavirüs Nasıl Yayılıyor? Nasıl Korunmalıyız?
Yeni tip koronavirus ilk kez 31 Aralık 2019’da Çin’in Hubei eyaletinin Vuhan kentinde “nedeni bilinmeyen pnömoni vakası” olarak ortaya çıktı. 7 Ocak 2020’ye gelindiğinde, “daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni bir koronavirüs” olarak tanımlandı. 12 Şubat 2020 günü ise Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bu yeni tip virüse “SARS-CoV2” resmi ismini verirken virüsün neden olduğu hastalık da “koronavirüs hastalığı 2019” (COVID-19) olarak adlandırıldı.
Söz konusu virüs, SARS olarak bildiğimiz Şiddetli Akut Sendromu’na neden olan SARS-CoV isimli virüsün yakın bir akrabası. Yeni tip koronavirüsün ilk enfeksiyonu, Vuhan kentinde bulunan canlı hayvan marketinde henüz belirlenemeyen bir hayvandan kaynaklanmakla birlikte, bir salgın haline gelmesi insandan insana geçişiyle mümkün oldu.
Virüs Nasıl Bulaşıyor ve Hastalığın Belirtileri Neler?
Virüsün damlacık yoluyla bulaştığı tahmin ediliyor. Virüse sahip kişinin konuşurken, öksürürken ya da hapşırırken çevresine saçtığı damlacıklar; çevresindeki kişilere ağız ya da burun yoluyla bulaşıyor. Aslında söz konusu damlacıklar gezmek için çok ağır olduğundan virüsün bu yolla yayılabilme mesafesi yaklaşık bir metre kadar. Bu nedenle virüs genelde yakın temasta bulunan kişiler arasında yayılıyor.
Virüsün bulaştırıcılık süresi ve nesnelerin yüzeyinde ne kadar hayatta kalabildiği henüz bilinmiyor. Bu yüzden COVID-19 hastalığına sahip kişilerin dokunduğu alanların/yüzeylerin düzenli olarak temizlenmesi öneriliyor.
Koronavirüs hastalığının tehdit ettiği ağır risk altındaki grupta, yaşlılar ve daha önceden hastalığı bulunan (yüksek kan basıncı, kalp hastalıkları, akciğer rahatsızlıkları, kanser ve diyabet gibi) bireyler bulunuyor.
Kuluçka süresi, virüse yakalanılan andan, hastalığın belirtilerinin ortaya çıktığı zamana kadarki süreci niteliyor. WHO’nun resmi web sitesinde yer aldığı üzere çoğu tahmine göre, hastalığın kuluçka süresi 1 ile 14 gün arasında değişiyor. En yaygın kuluçka süresi ise beş gün kadar.
WHO’nun ve Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı açıklamalara göre koronavirüs hastalığının en sık rastlanan belirtileri şu şekilde sıralanıyor:
Yeni Tip Koronavirüs Çin Dışında Nasıl Yayıldı ve Büyüdü?
Çin dışında bildirilen ilk vaka, 13 Ocak 2020’de Tayland’ta 61 yaşında Çinli bir kadının hastalığıydı. İkinci vaka ise 30’lu yaşlarda bir erkek olup 14 Ocak 2020’de Japonya Sağlık Bakanlığı tarafından bildirildi. Her iki hastanın da yakın zamanda Vuhan kentini ziyaret ettiği öğrenildi.
20 Ocak 2020’ye gelindiğinde COVID-19; Tayland, Japonya ve Güney Kore’ye çoktan sıçramıştı ve vakaların her biri Çin kaynaklıydı. ABD’de ise ilk vaka, 20 Ocak günü Washington eyaletinde yakın zamanda Vuhan kentini ziyaret eden 35 yaşındaki bir erkekte görüldü. 23 Ocak günü ise Vuhan kenti karantinaya alınarak şehre giriş çıkışlar tamamen yasaklandı.
Öte yandan Avrupa’da ilk vaka 24 Ocak 2020’de Fransa’da görüldü. Hastanın Çin seyahat öyküsü olduğu yetkililer tarafından bildirilirken benzer şe