Vào tháng bảy năm Kiến An thứ XIII, Tào Tháo đem đại quân đánh Lưu Biểu. Cũng vào thời gian này, Lưu Biểu bi bệnh nặng và qua đời vào tháng tám. Trước lúc lâm chung, Lưu Biểu đã khẩn cầu Lưu Bị tiếp quản Kinh Châu nhưng Lưu Bị khéo léo từ chối. Theo lời chú dẫn Ngụy thư của Bùi Tùng Chi trong Tam Quốc Chí, phần Tiên chủ truyện, Bùi Tùng Chi không thừa nhận việc này vì trong thời gian Lưu Bị đóng quân ở Phàn Thành, hào kiệt Kinh Châu theo về với Lưu Bị ngày càng nhiều nên Lưu Biểu nghi ngờ muốn diệt Lưu Bị để trừ hậu họa. Hơn nữa, từ lâu vợ chồng Lưu Biểu cùng anh em Sái Mạo (anh vợ Lưu Biểu) đã có ý bỏ trưởng lập thứ và chọn Lưu Tông làm người thừa kế; như vậy làm gì có chuyện lúc lâm chung Lưu Biểu khẩn khoản nhường lại Kinh Châu cho Lưu Bị? Vả lại theo Hậu Hán thư, kể từ khi Lưu Biểu bị bệnh nặng, Sái Mạo và đồng bọn đã khống chế Lưu Biểu, không cho Lưu Kỳ gặp mặt cha trước khi chết, làm sao Lưu Bị có khả năng gặp được Lưu Biểu? Tóm lại những chi tiết ca tụng Lưu Bị là người nhân đức trong Tam Quốc Diễn Nghĩa của La Quán Trung khi tiếp quản Kinh Châu đều không đúng với lịch sử.

Lưu Kỳ ra đi chưa được lâu, Lưu Biểu bị bệnh và qua đời; người thay thế tất nhiên là Lưu Tông. Vào thời gian này, đại quân Tào Tháo trên đường tiến vào Kinh Châu. Lúc đó Khoái Việt, Hàn Tung, Phó Huấn đều khuyên Lưu Tông ra hàng Tào Tháo. Lưu Tông cử Tống Trung đến chỗ Lưu Bị để “tuyên chỉ”, lúc đó Lưu Bị đang trấn giữ Phàn Thành. Ông vô cùng kinh hãi cùng Gia Cát Lượng, Từ Thứ chạy về hướng nam. Trên đường tháo chạy còn có vô số nhân sĩ, dân chạy loạn, quân sĩ của Lưu Tông…; tất cả gồm mười mấy vạn người. Bấy giờ có người khuyên Lưu Bị bỏ mặc mọi người, phải nhanh chóng cùng khinh quân đến Giang Lăng. Lưu Bị giải thích:”Muốn làm việc lớn phải lấy dân làm gốc. Nay mọi người theo ta, nỡ lòng nào ta vứt bỏ họ.”Tháng chín Lưu Tông đầu hàng. Tào Tháo cho rằng: “Giang Lăng có tiềm năng về quân sự rất lớn, e Lưu Bị chiếm mất”, nên ông đã thống lãnh năm ngàn kỵ binh tinh nhuệ vượt ba trăm dặm một ngày đêm truy đuổi Lưu Bị.

Quân Tào đuổi kịp quân Lưu Bị tại cầu Trường Bản, Đương Dương: Lưu Bị đành bỏ vợ con chạy xuống phía nam. Triệu Vân ôm đứa trẻ yếu đuối (sau này là Hậu chủ) và bảo vệ Cam phu nhân (mẹ của Hậu chủ) mới thoát nạn. Nhờ có Trương Phi, Lưu Bị mới bảo toàn tính mạng nhưng không có đường thoát vì Tào Tháo đã chặn đường dẫn đến Giang Lăng. Cùng đường, Lưu Bị rẽ sang bến Hán Tân, vừa lúc gặp chiến thuyền của Quan Vũ ở đó, ông qua được sông Miện rồi hội quân với Lưu Kỳ (con trưởng của Lưu Biểu, nguyên là Thái thú Giang Hạ chỉ huy hơn mười ngàn quân) rồi cùng nhau tiến đến Hạ Khẩu (nay là TP. Vũ Hán, Hà Bắc). Tào Tháo tiến vào Giang Lăng.

Xem tập tiếp theo:
- Tập 30: Thiệt chiến quần nho