Diyarbakır ilinin merkezi olan şehir dir. Üzerinde tarihi Diyarbakır Kalesi'nin bulunduğu Dicle Nehri kıyısında yüksek bir plato çevresinde yer alan şehir
yaklaşık 9000 yıllık tarihi bir geçmişe sahiptir.
Yontma Taş ve Mezolitik devirlerinde şehrin çevresindeki bazı mağaralarda yaşanmış olduğu, yapılan arkeolojik araştırmalar ile anlaşılmıştır.
Tarih boyunca Amida, Amid, Kara Amid, Diyar Bekr, Diyarbekir gibi adları alan kent, Güneydoğu Anadolu'nun tam orta bölümünde, El-Cezire denilen, Mezopotamya'nın kuzey kısmında yer almaktadır.
Şehrin kent merkezinde, MÖ 3000 civarında Hitit ve Hurri-Mittani egemenliği yaşanmıştır.
12.yüzyılda kurulan Eyyûbîler Devleti ve 13. yüzyılda da Moğol istilaları sonucu Moğollar şehre sahip olmuşlardır. Akkoyunlular döneminde devlete başkentlik yapan şehir, daha sonra Şii Safevîler ve akabinde
1. Selim döneminde Osmanlı İmparatorluğu'nun eline geçmiştir
Diyarbakır isminin oluşumu ise şöyledir
Müslüman Arapların egemenliği sırasında buraya yerleşen Bekir kabilesinden dolayı Diyâru Bekir Bekir kabilesinin yurdu olarak kayıtlara geçmiştir
Cumhuriyetin ilanından sonra 17 Kasım 1937 tarihinde Atatürk'ün tarafından Türk Dil Kurumuna gönderilen bir telgrafla Yapılan çalışmalar sonucu şehrin adı Diyarbakır olarak değiştirildi.